شناسایی و رتبه بندی عوامل محیطی مؤثر بر استقرار بودجه ریزی عملیاتی در ایران

مقدمه: در ایران بیش از12سال است که اصلاح نظام بودجه ریزی در دستورکار سازمان مدیریت و برنامه ریزی سابق و معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری فعلی قرارگرفته است. با این حال، برخی از صاحب نظران و متخصصان بودجه در داخل کشور اعتقاد دارند که نتایج و دستاوردهای قابل قبولی نداشته است. لذا، هدف اصلی این پژوهش شناسایی و رتبه بندی عوامل محیطی مؤثر بر استقرار نظام بودجه ریزی عملیاتی در دستگاه های اجرایی کشور از طریق نظرخواهی و استفاده از روش دلفی از کارشناسان و متخصصان بودجه ریزی است. روش پژوهش: جامعه آماری پژوهش شامل کارشناسان و متخصصان بودجه ریزی عملیاتی دستگاه های اجرایی استان های تهران و البرز است که دارای نظر تخصصی راجع به موضوع پژوهش هستند. ابزار گردآوری داده های پژوهش شامل دو پرسش نامه است که پرسش نامه اول مربوط به روش دلفی و پرسش نامه دوم مربوط به روش تحلیل سلسله مراتبی است. بر اساس پژوهش های انجام شده عواملی از جمله عوامل رفتاری، ساختاری، اجرایی و محیطی شناسایی شد که در این پژوهش بر عوامل محیطی تمرکز شده است. قلمرو زمانی پژوهش سال 1392 است. برای فرایند تحلیل سلسله مراتبی از نرم افزار expert choice نسخه 11، استفاده شده است. حجم نمونه 50 نفر است. یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد که عوامل محیطی، به ترتیب، شامل محیط سیاسی، محیط قانونی، محیط سازمانی و محیط اقتصادی تأثیر بااهمیتی بر استقرار بودجه ریزی عملیاتی در ایران دارد. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش می توان گفت که به نظر کارشناسان و خبرگان بودجه ریزی عملیاتی دستگاه های اجرایی کشور، محیط سیاسی بیشترین و محیط اقتصادی کم ترین تأثیر را بر استقرار بودجه ریزی عملیاتی در ایران دارد.   واژه های کلیدی: بودجه ریزی عملیاتی، عوامل محیطی، محیط سیاسی، محیط سازمانی.